Kỷ niệm 65 năm thành lập Hội Đông y tỉnh Bắc Ninh (1958- 2023)
Ngày 15 tháng 8 năm 1958, cách đây 65 năm tại vùng đất Kinh Bắc một sự kiện trọng đại đi vào lịch sử về nền y học của tỉnh, được diễn ra đó là Hội Đông y tỉnh Bắc Ninh được thành lập. Mang ý nghĩa rất lớn mà mỗi hội viên hôm nay đều ghi nhận cho những thế hệ những con người đang ngày đêm gìn giữ và phát huy truyền thống quý báu cho nền Đông y nói riêng và nền y học của tỉnh nhà nói chung. Thật vô cùng tự hào là được sống trên vùng đất giầu nết văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc, thơ ca với những làn điệu dân ca quan họ. Trong nét văn hóa đo phải kể đến nền y học cổ truyền của tỉnh mà từ xa xưa đã trở nên rất nổi tiếng.
Bắc Ninh (vùng đất Kinh Bắc xưa) là tỉnh ở phía Bắc thủ đô Hà Nội. Nơi có truyền thống khoa bảng, có nhiều bậc tiền nhân học rộng tài cao, nhiều nhà y học nổi tiếng, là một trong những cái nôi của nền y học cổ truyền Việt Nam. Bắc Ninh xưa còn phải kể đến vùng đất Cẩm Giàng – Hải Dương, ngày xưa thuộc vùng đất Kinh Bắc, có chùa Giám thuộc xã Cẩm Sơn huyện Cẩm Giàng, nơi đây đại danh y Tuệ Tĩnh tu luyện và học nghề làm thuốc. Tại chuông của chùa còn khắc dòng chữ nơi đây thuộc phủ Thuận An, tổng Lang Tài (Lương Tài- Bắc Ninh ngày nay). Ngoài ra sử sách còn ghi chép nhiều danh y nổi tiếng. Vùng đất Ninh Hiệp trước đây cũng thuộc đất Bắc Ninh, năm 1961 mới cắt về Hà Nội, nơi đây từ xa xưa cho đến ngày nay vẫn là cái nôi về sản xuất, bào chế, kinh doanh dược liệu và là nơi trung chuyển thuốc Nam Bắc cho toàn quốc. Người Bắc Ninh ngày nay có rất nhiều người là thầy thuốc Đông y đang giữ các vị trí quan trọng trong các vụ, viện lớn và là đầu ngành về Y học cổ truyền (YHCT).
Sau năm 1954 hòa bình lập lại ở miền Bắc, Hội Đông y các tỉnh lần lượt được thành lập và ra đời. Ngày 15 tháng 8 năm 1958, hội Đông y Bắc Ninh được thành lập dưới phân hội của Trung ương hội. Phụ trách phân hội là cụ lương y Nguyễn Phi Thức- hiệu Đại Đạo. Đến năm 1963 sáp nhập 2 tỉnh Bắc Giang và Bắc Ninh cụ Đại Đạo tiếp tục giữ chức vụ chủ tịch hội. Thời kỳ là Hội Đông y Hà Bắc phải ghi nhận là hoạt động của hội rất tích cực trong công tác khám chữa bệnh và phong chống dịch bệnh bằng các thuốc YHCT. Những năm trong chiến tranh điều kiện về kinh tế còn khó khăn thuốc Tây còn thiếu thốn, dịch bệnh liên tục xẩy ra vai trò của các thầy thuốc Đông y sử dụng các vị thuốc Nam sẵn có tại địa phương để chống các loại dịch bệnh như sốt xuất huyết, dịch kiết lỵ, dịch sởi, bạch hầu…đã được sách báo ghi nhận, được chính quyền và người dân đánh giá cao.
Năm 1997 tái lập tỉnh Bắc Ninh, Hội Đông y cũng được tái lập, ngày mới thành lập còn gặp nhiều khó khăn song Hội đã sớm được củng cố về công tác tổ chức. Các thầy thuốc đông được sinh hoạt thường kỳ và thường xuyên tổ chức đào tạo bồi dưỡng, nhiều lớp học bồi dưỡng cho các hội viên về học tập và nâng cao trình độ. Hội sớm vận động các thầy thuốc lương y giỏi công hiến về kế thừa nhiều bài thuốc hay, các phương pháp chữa bệnh gia truyền như cụ Lang Cót ở Hoài Thượng- Thuận Thành với bài thuốc xoa bóp chữa viêm khớp đau dây thàn kin, cụ Tư An ở Gia Đông, Thuận Thành với bài thuốc gia truyền chữa bệnh lý về dạ dầy rất có hiệu quả, lương y Ngô Quý Nhân ở Tam Giang -Yên Phong giỏi về y lý và y thuật chữa các bệnh về gan mật tiết niệu, lương y Nguyễn Văn Tạc với các bệnh về phụ khoa, đã tham dự cuộc thi lương y giỏi toàn quốc và được công nhận là lương y giỏi quốc gia. Chi hội bệnh viện YHCT mới thành lập nhưng cũng đã nhanh chóng phát triển về số lượng hội viên và các kỹ thuật chuyên môn đi đầu trong toàn tỉnh. Đến năm 2017 sau 20 năm thành lập bệnh viện đã có quy mô bệnh viện là 180 giường bệnh, là tuyến chuyên môn cao nhất về YHCT, đã chuyển giao nhiều kỹ thuật chuyên môn cho các tỉnh ngoài và các huyện trong tỉnh. Các chi hội trực thuộc như khoa Đông y viện quân y 110, khoa Đông y bệnh viện Đa khoa được củng cố và tiếp tục phát huy chữa bệnh kết hợp YHCT với YHHD. Chi hội PK Nhân Đức mới được thành lập song đã phát huy về chuyên môn rất có hiệu quả
Hội Đông y tỉnh năm 2015 có trụ sở mới như ngày hôm nay khang trang rộng rãi, hội đã phát huy được các khả năng của mình.
Về công tác tổ chức và phát triển hội: nhiều hoạt động hội gắn kết các hội viên như chương trình Hội quán Đông y năm 2020, chương trình Lễ dâng hương đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác vào dịp Rằm tháng riêng hàng năm, đặc biệt là năm 2023 được tổ chức với toàn thể hội viên tham dự. Hội thường xuyên tổ chức cho các hội viên đi học tập trao đổi kinh nghiệm về chuyên môn, khảo nghiệm dược liệu và giao lưu với các Hội Đông y tỉnh bạn như Hà Tĩnh Đà Nẵng, Hà Giang Quảng Ninh. Chi hội Văn phòng mới thành lập nhưng đã phát triển nhanh về số lượng hội viên
Hàng năm Hội xuất bản bản tin Đông y Bắc Ninh đến tay hội viên, năm 2019 có website của hội.
Về công tác chuyên môn khám chữa bệnh: các hội viên trong các khoa Đông y của các bệnh viện luôn ứng dụng YHCT kết hợp với YHHĐ nâng cao hiệu quả chữa bệnh cho bệnh nhân. Nhiều thầy thuốc lương y nổi tiếng trong vùng được đông đảo bệnh nhân trong và ngoài tỉnh về chữa bệnh, nhiều bài thuốc gia truyền được ngành y tế xét duyệt và cấp phép rất có hiệu quả trong việc chữa bệnh cho nhân dân. Phòng khám YHCT của tỉnh hội đã được đầu tư mua sắm nhiều trang thiết bị hiện đại như máy kéo giãn cột sống, máy siêu âm điều trị, máy kích thích xung điện, máy điện phân thuốc, máy Laser nội mạch, đồng thời hội tụ nhiều thầy thuốc lương y cống hiến và thừa kế các bài thuốc các chế phẩm thuốc cao đơn hoàn tán để phục vụ người dân, cho đến nay đã có gần 30 loại chế phẩm được sản xuất và ứng dụng điều trị cho bệnh nhân. Các bài thuốc hay được thừa kế như: Vị Linh Đan điều trị bệnh viêm loét dạ dầy hành tá tràng, thuốc Hoàn đại tràng, thuốc hoạt huyết…
Về công tác đào tạo và bồi dưỡng luôn được lãnh đạo hội quan tâm hàng năm tổ chức khóa đào tạo Đông y cơ bản cho các hội viên, tính đến nay đã có 15 khóa đào tạo Đông y cơ bản với tổng số hơn 300 học viên, phối hợp với Trường trung cấp y tế tổ chức 2 khóa đào tạo Trung cấp YHCT với 54 học viên. Năm 2021 đào tạo XBBH miễn phí cho người mù, tổng số có 15 học viên.
Công tác từ thiện nhân đạo: hàng năm hội đông y các cấp đều tổ chức khám chữa bệnh viễn phí cho các đối tượng chính sách, người có hoàn cảnh khó khăn. Phòng khám của tỉnh hội hàng năm đều dành từ 20 đến 30 triệu tiền thuốc để cấp phát miễn phí. Trong đợt dịch Covid các thầy thuốc Đông y đã vận dụng các bài thuốc Đông y để điều trị cho bệnh nhân, phòng khám của tỉnh hội đã huy động nguồn tài trợ sản xuất các thuốc đông y cấp miễn phí cho bệnh nhân mắc Covid, đã có gần 1000 bệnh nhân được sử dụng có hiệu quả rất cao, góp phần khống chế được đại dịch Covid-19.
Có thể nói hoạt động của hội đã nổi bật về công tác tổ chức và phát triển hội, 5 năm trở lại về đây số hội viên đã phát triển nhanh, với 706 hội viên. Hoạt động hội đi sâu về chất lượng, các đơn vị hoạt động điển hình tốt như Yên Phong, Thành phố Bắc Ninh, thị xã Thuận Thành, chi hội Văn phòng. Các đơn vị tích cực tham gia khám chữa bệnh bằng các phương pháp của YHCT, đặc biệt là các đề tài nghiên cứu chữa bệnh và các chế phẩm của YHCT, đã có hàng chục đề tài nghiên cứu có giá trị. Ngoài ra còn nghiên cứu kết hợp giữa YHCT với PHCN, giữa YHCT với YHHĐ nhằm tăng nhanh hiệu quả chữa bệnh cho người dân. Ghi nhận những thành tích đã đạt được hàng năm Hội Đông y tỉnh đều nhận được Bằng khen của Trung ương hội và của UBND tỉnh. Năm 2014 được nhận cờ thi đua của UBND tỉnh, năm 2015 được nhận cờ thi đua của chính phủ.
Để có những chương trình hoạt động trên và những thành tích đã đạt được đó là sự nỗ lực phấn đấu của BCH hội, sự ủng hộ tích cực bằng cả tinh thần lẫn vật chất cho tỉnh hội. Những hội viên tích cực rất nhiều trong đó phải kể đến các lương y như: bác Nguyễn Duy Đường (Yên Phong), bác Nguyễn Văn Nhàn (Yên Phong), lương y Nguyễn Văn Hùng (Tp Bắc Ninh), lương y Mai Văn Hợp (Quế Võ) và ngoài ra còn rất nhiều các hội viên khác. Kế tục truyền thống của các thế hệ đi trước, ngày nay các hội viên, phát huy truyền thống đậm nét văn hóa của quê hương tiếp tục nâng cao trình độ chuyên môn, học hỏi, truyền bá kinh nghiệm chữa bệnh, rèn luyện y đức, kế thừa tinh hoa của nền Đông y Việt tích cực cùng ngành y tế chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe cho nhân dân, đông thời đưa Hội Đông y tỉnh Bắc Ninh ngày càng phát triển.
Thu Huyền
.
.
