Hội Đông y tỉnh Bắc Ninh- 25 năm tái lập và phát triển

       Hội Đông y tỉnh Bắc Ninh được thành lập ngày 15 tháng 8 năm 1958, năm 1963 sáp nhập 2 tỉnh Bắc Giang và Bắc Ninh, Hội Đông y cũng sáp nhập thành Hội Đông y Hà Bắc. Năm 1997 Tái lập tỉnh Bắc Ninh, Hội Đông y tỉnh cũng tái lập, đến nay được 25 năm. Nhân kỷ niệm 25 tái lập, chúng tôi xin điểm lại quá trình tái lập và phát triển của Hội Đông y tỉnh Bắc Ninh.

Bắc Ninh được xem là cái nôi hình thành nền văn hóa Việt Nam có vị trí đặc biệt trong lịch sử dân tộc. Nhiều giá trị văn hóa truyền thống tiêu biểu đã hội tụ, kết tinh, tỏa sáng ở miền đất này và được khái quát qua “Bảy Tổ” gồm: Nam Bang Thủy Tổ – Kinh Dương Vương; Chùa Tổ- chùa Dâu; Nam giao học tổ – Sĩ Nhiếp; Thủy tổ vương triều Lý – Lý Thái Tổ; Tổ Trúc Lâm Thiền sư-Lý Đạo Tái (Huyền Quang); Tổ quân khí – Cao Lỗ Vương và Thủy tổ Quan họ – Đức Vua Bà. Nơi có truyền thống khoa bảng, có nhiều bậc tiền nhân học rộng tài cao, nhiều nhà y học nổi tiếng, là một trong những cái nôi của nền y học cổ truyền Việt Nam.

Xã Ninh Hiệp (Nay thuộc Gia Lâm Hà Nội) có lịch sử buôn bán thuốc Bắc Nam từ lâu đời đến nay. Thời gian trước năm 1961 thuộc địa phận Tỉnh Bắc Ninh.

Xã Cẩm Sơn là nơi sinh, nơi tu, và hành nghiệp thuốc nam của Đại danh y Tuệ Tĩnh (nay thuộc huyện Cẩm Giàng Tỉnh Hải Dương) trước năm 1891 thuộc tổng An Trang huyện Lang Tài tỉnh Bắc Ninh. Như vậy danh y Tuệ Tĩnh là người Bắc Ninh xưa.

Sau Tuệ Tĩnh sử sách còn ghi lại nhiều danh y Bắc Ninh:

Ngày đầu năm 1997, cùng với sự kiện tỉnh Bắc Ninh được tái lập thì Hội Đông y tỉnh Bắc Ninh cũng được tái lập. Giai đoạn đầu cùng với sự khó khăn của một tỉnh được tái lập thì Hội cũng gặp nhiều khó khăn, trụ sở hội chưa có phải đi thuê nhiều năm. Chủ tịch hội lúc đó là ông Cao Hữu Sửu- Phó giám đốc Sở y tế, bà Ngô Thị Bình là phó chủ tịch thường trực. Biên chế có 3 người, không có phương tiện xe công tác.  Năm 2014 được Sở Y tế và UBND tỉnh cho tiếp quản khu nhà 3 tầng của Chi cục dân số và KHH gia đình; được tăng thêm 3 biên chế và cấp 1 xe ô tô làm phương tiện  đi công tác phong trào. Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn song Hội Đông y tỉnh đã sớm được củng cố về Ban lãnh đạo hội, các huyện hội và các chi hội trực thuộc. việc chỉ đạo hoạt động hội được thống nhất từ trên xuống dưới.

Các kỳ đại hội sau khi tái lập

Trong quá trình hoạt động của hội về về công tác phát triển hội đã có nhiều Hội viên tham gia và kết nạp, cho đến nay đã Hội đã có 594 hội viên. Hội đã tham gia cùng với ngành y tế xét duyệt và cấp phép cho 13 lương y có bài thuốc gia truyền. Số hội viên có Chứng chỉ hành nghề là 426.

Công tác nghiên cứu ứng dụng và thừa kế luôn được quan tâm và thúc đẩy hoạt động ở các đơn vị bệnh viện YHCT, các khoa YHCT của bệnh viện tỉnh và huyện. Trong những năm qua đã có 66 đề tài: 4 đề tài cấp tỉnh và 52  đề tài cấp cơ sở. Có 250  hội viên cống hiến 450 bài thuốc kinh nghiệm. Tỉnh hội đã in ấn và phát hành được 18 số tập san “Đông y Bắc Ninh”.

Về công tác đào tạo bồi dưỡng nâng cao trình độ hội viên.

Từ 2010 Tỉnh Hội mở 11 lớp học Đông y cơ bản 09 tháng cho 225 hội viên.

Chi hội bệnh viện YHCT đã mở được 07 lớp tập huấn tại trung tâm y tế các huyện, 18 lớp tập huấn xã hội hoá YHCT tại cộng đồng.

Huyện hội Lương Tài đã tập huấn cho 270 tình nguyện viên, mở 02 lớp nâng cao cho 30 hội viên.

Năm 2018 Hội Đông y huyện Tiên du hội thảo điều trị bệnh lý Viêm gan mật- Hoàng Đản.

 Tham gia các phong trào do Trung ương Hội phát động

Phong trào xây dựng huyện hội điển hình tiên tiến lần thứ nhất và thứ hai: Bình chọn huyện hội Thuận Thành.

Phong trào xây dựng Trung tâm thừa kế ứng dụng và phòng chẩn trị điển hình lần thứ nhất: Bình chọn huyện hội Lương Tài.

Phong trào xây dựng chi hội điển hình tiên tiến: Bình chọn chi hội xã Phú Hoà huyện Lương Tài.

Thi lương y giỏi toàn quốc lương y Nguyễn Văn Tạc, Hội Đông y huyện Lương Tài  đã được công nhận lương y giỏi toàn quốc lần thứ nhất.

* Khen thưởng tập thể

– Cờ thi đua xuất sắc của Chính phủ: Năm 2015

– Cờ thi đua xuất sắc của Trung ương Hội: Năm 2015

– Cờ thi đua xuất sắc của Ủy ban nhân dân tỉnh: Năm 2014,

– Bằng khen của Trung ương Hội Đông y Việt Nam: 2009, 2020, 2021

– Bằng khen của UBND tỉnh các năm: 2003, 2005, 2006, 2008, 2012, 2015, 2016, 2019, 2020, 2021

– Giải thưởng Hải Thượng Lãn Ông: 3

– Thầy thuốc đông y tiêu biểu:

* Ngày nay Hội Đông y tỉnh Bắc Ninh đã có một cơ sở khang trang, bên ngoài là vườn thuốc Nam tươi tốt với nhiều loại mẫu cây thuốc được trồng trong các chậu.  Đơn nguyên nhà 3 tầng: tầng 1 nghiên cứu ứng dụng sản xuất và bào chế thuốc và các chế phẩm đông y, tầng 2 phát triển các kỹ thuật chuyên môn YHCT, tầng 3 là nơi đào tạo bồi dưỡng cho các học viên. Hoạt động của Hội có nhiều chuyển biến sâu rộng. Sau đây xin điểm một số hoạt động chính trong thời gian gần đây:

1. Công tác tổ chức và phát triển hội:

– Thực hiện giao ban công tác hội 6 tháng và 1 năm

– Thực hiện lễ dâng hương đại danh y Hải Thượng Lãn ông, trao tặng các danh hiệu thi đua của năm. Đồng thời phát động thi đua tới các đơn vị và toàn thể hội viên.

– Các đơn vị cấp huyện hội, chi hội trực thuộc đều được củng cố về công tác tổ chức hội và hoạt động đều và sôi nổi. cá tổ chức hội đều tích cực phát triển hội viên như Chi hội văn phòng, hội Đông y thị xã Từ Sơn, Hội Đông y huyện Yên Phong.

– Đẩy mạnh công tác truyền thông, giáo dục chính trị tư tưởng: xây dựng website của hội các tin tức hoạt động hội được cập nhật thường xuyên và kịp thời, từ năm 2022 bản tin Đông y Bắc Ninh ra 1 năm 2 kỳ

Thực hiện tổ chức chương trình Hội Quán Đông y năm 2020

2. Công tác nghiên cứu kế thừa:

Tăng cường chỉ đạo các huyện hội và chi hội trực thuộc phát huy công tác nghiên cứu ứng dụng các phương pháp chữa bệnh độc đáo của YHCT và kế thừa các bài thuốc hay của các lương y đưa vào nghiên cứu và ứng dụng có hiệu quả để chữa bệnh cho nhân dân. Hàng năm đã có nhiều đơn vị và các hội viên tham gia nghiên cứu ứng dụng. Trong đó có các đề tài có giá trị thực tiễn như: Cấy chỉ điều trị Thoái hóa khớp gối của Bs Dương Thị Lợi, đề tài Nhĩ châm điều trị mất ngủ của Bs Nguyễn Thị Tâm Bệnh viện YHCT và PHCN. Bài thuốc thừa kế như Vị Linh Đan của phòng khám tỉnh hội rất có hiệu quả trong điều trị bệnh viêm loét dạ dầy- Hành tá tràng và Hội chứng trào ngược.

Về công tác nghiên cứu ứng dụng và thừa kế trong sản xuất các chế phẩm đông y đã có hơn 30 loại chế phẩm, hoạt động sản xuất được bố trí theo dây truyền một chiều. Các thiết bị cũng được đầu tư mua sắm như máy nghiền dược liệu điện 3 pha, nồi nấu chiết xuất dược liệu 50 lít và 180 lít, tủ sấy thuốc, máy đóng túi đóng trà túi lọc. chế phẩm đa dạng, có mẫu mã đẹp. Thuốc cao có Cao Ban long (cao sừng hươu), Cao Quy Bản, Cao Thìa canh, cao Cà gai leo, cao dán xương khớp. Thuốc đan có: Thiên Vương bổ tâm đan, Vị linh đan, An phục khang, Vị linh đan… thuốc hoàn có Huyết phủ trục ứ hoàn, hoàn dạ dầy, hoàn phong thấp, hoàn khởi dương… Ngoài ra sản xuất các loại trà túi lọc như: Thanh tâm an miên trà, Trà giải độc gan, Trà thanh nhiệt…Các sản phẩm của tỉnh hội luôn quan tâm đến chất lượng và hiệu quả chữa bệnh, đã được nhiều bệnh nhân đến khám chữa bệnh và sử dụng rất hiệu quả trong điều trị bệnh.

3. Công tác khám chữa bệnh điều trị YHCT và PHCN kết hợp YHHĐ

Phòng khám chữa bệnh của tỉnh hội đã được đầu tư mua sắm nhiều trang thiết bị hiện đại như máy kéo giãn cột sống, máy siêu âm điều trị, máy kích thích xung điện, máy điện phân thuốc, máy Laser nội mạch, các máy xông lưng, xông chân…số bệnh nhân khám điều trị ngày càng tăng, nhiều bệnh khó, mãn tính được điều trị khỏi.

4. Công tác đào tạo và bồi dưỡng

Công tác đào tạo bồi dưỡng cho các hội viên Hội Đông y và những người có nhu cầu. Hội Đông y tổ chức hàng năm khóa đào tạo Đông y cơ bản cho các hội viên, tính đến nay đã có 15 khóa học đã được đào tạo với tổng số hơn 200 học viên. Hiện đang đào tạo khóa XI với 17 học viên. Các học viên được đào tạo bài bản các kiến thức của YHCT về lý thuyết và thực hành với các giảng viên là những thầy thuốc đầu ngành về YHCT của tỉnh. Năm 2021 đào tạo XBBH miễn phí cho người mù, tổng số có 15 học viên. Năm 2020 tuyển sinh và đào tạo Y sĩ YHCT do tỉnh Hội phối hợp với Trường Trung cấp y tế Trung ương vừa mới tốt nghiệp và trao bằng cho 32 học viên.

5. Công tác từ thiện nhân đạo:

Công tác từ thiện nhân đạo luôn được lãnh đạo hội quan tâm, hàng năm đều tổ chức phát động các đơn vị cấp huyện hội và chi hội tổ chức khám chữa bệnh cho các đối tượng chính sách, khó khăn. Văn phòng Hội Đông y tỉnh hàng năm đều tổ chức khám chữa bệnh cấp thuốc miễn phí cho các đối tượng chính sách, người khó khăn, trẻ em tàn tật, mỗi năm trị giá tiền thuốc khoảng 35 triệu đồng. Ngoài ra còn có các đơn vị có nhiều thành tích phải kể đến như: Hội Đông y thành phố Bắc Ninh, Hội Đông y Yên Phong, Từ Sơn, Thuận Thành, Tiên Du…Trong 2 năm dịch bệnh nhiều đơn vị đã vận động các hội viên ủng hộ các hoạt động phòng chống Covid trị giá hàng trăm triệu đồng. Từ Sơn ủng hộ quỹ Vaccin 11triệu đồng, văn phòng hội Đông y kêu gọi quyên góp 21 triệu đồng, ủng hộ 35 triệu đồng để mua nguyên liệu sản xuất thuốc hỗ trợ điều trị Covid.

Năm 2021 Văn phòng Hội đông y tỉnh tổ chức đào tạo lớp Xoa bóp bấm huyệt miễn phí cho Hội người mù với 15 học viên.

Tại Đại hội đại biểu Hội Đông y tỉnh lần thứ X- nhiệm kỳ 2020-2022, đã bầu ra Ban chấp hành mới gồm có 15 thành viên. Hội Đông y tỉnh đang quyết tâm thực hiện thắng lợi mà nghị quyết đại hội đề ra. Hội đông y tỉnh Bắc Ninh tiếp tục gìn giữ, bảo tồn và kế tục nền Đông y truyền thống của  tỉnh nhà và góp phần vào sự phát triển nền Đông y Việt Nam

Nguyễn Văn Lâm